Schotse clans

Slag bij Culloden, een strijd tussen de clans

Rond de 13e eeuw ontstonden de clans in Schotland. Hierna hebben de clans een grote rol gespeeld in de geschiedenis van Schotland. In dit artikel lees je alles over de clans van Schotland, het ontstaan ervan en de geschiedenis van de clans.

Heb je weinig kennis van Schotland? Of heb je geen zin om vele uren te zoeken naar je vakantie? En wil je graag onbezorgd op vakantie? Laat je dan gratis adviseren door een reisexpert. We geven je graag een reisadvies op maat waarin we jouw wensen vertalen naar een passende vakantie!
gratis reisadvies

De clans

Het woord clan komt van het Gaelische woord 'clann'. 'Clann' betekent kind of afkomst. In het Schots kan met clan ook een stam, ras of familietak worden aangeduid. Een clan bestond niet per definitie uit familieleden. Clans leefden van het land en vee. Onderling hadden de clans vaak menings- en grensgeschillen die zorgen voor onrust die soms leidden tot een bloederige strijd tussen de verschillende clans.

Geschiedenis van de clans

Het is onduidelijk wanneer het clansysteem in Schotland precies is geïntroduceerd. Nadat de Romeinen wegtrokken uit Schotland leefden er vijf volkeren in het land: de Picten, Romano-Brittaen, de Saksen, Attacoti en de Scotti. Er was toen al rivaliteit tussen deze vijf volkeren. Rond 500 na Christus begon de eerste verdeling van Schotland onder verschillende stammen. In 1058 ontstond het eerste herkenbare clansysteem. Koning Malcom nam een Engels feodaal systeem aan, dat bepaalde hoe het land werd verdeeld. In de komende eeuwen vormden zich veel machtige clans, die land toegewezen kregen. Om enige rangschikking aan de verschillende clans te geven werd er in 1587 in een boekrol enige rankschikking opgesteld. In dit geschrift staat de stamboom van iedere clan beschreven.

De grote machtige clans hadden onderling vaak geschillen. Ook aan de Schotse koning legden zij niet altijd verantwoording af. Enkele machtige clans van Schotland waren de Clan Donald, de Campbells, de Mackenzies, de MacKinnons en de MacGregors. Alle clans hadden een eigen clanhoofd en hun eigen land. Op deze manier had iedere clan een soort klein koninkrijk. Tegenwoordig zijn de verschillende clans nog terug te leiden naar een bepaald grondgebied.
Vraag gratis een offerte aan

Herkenbaarheid van de clans

De clanleden waren aan verschillende zaken herkenbaar. Allereerst had elke clan zijn eigen tartan. Een tartan is een geruite Schotse doek die door clanleden gedragen werd over de schouder. Soms had een clan ook meerdere tartans voor verschillende gelegenheden. Zo was er bijvoorbeeld een tartan voor de jacht, een tarten voor de oorlog en een tartan voor het gewone dagelijkse leven. Behalve de tartan waren de clanleden ook nog op andere manieren herkenbaar. Op de helm droegen zij namelijk een soort badge met het helmteken van hun clan. Er waren verschillende tekens voor de verschillende rangen. Het verschil tussen clans en rangen werd ook getoond door het dragen van verschillende wapens. Met name aan de tartans konden vijandige stammen elkaar snel herkennen.

Clansysteem in Schotland

In Schotland waren er gedurende de eeuwen veel verschillende clans. Het land is hierdoor nooit een stabiel koninkrijk geweest, doordat de verschillende clans altijd onderling strijd voerden en de gebiedsverdeling steeds veranderde. Het systeem van de clans bleef intact tot aan de Bloedige Slag van Culloden in 1746. Door betere verbindingen tussen de verschillende clans in die tijd, duidelijkere communicatie en handel tussen de clans verdween het clansysteem langzaam.