Traditionele muziek in Ghana

In het noordwesten van Afrika ligt Ghana, met 24 miljoen inwoners een van de kleinere landen op dit continent. Muziek is een belangrijk element van de Afrikaanse cultuur. De inheemse Afrikaanse volkeren dragen hun muziekstijl vaak van generatie op generatie over en kent daardoor een eigen stijl. Ook in Ghana is dit het geval, de bekendste muziekstijl uit het land was Highlife tot in de jaren '90 Hip-Life werd geïntroduceerd.

Afrikaanse muziek

De Afrikaanse muziekstijl wijkt behoorlijk af van de westerse muziekstijl. Bij de Afrikaanse muziek ligt de nadruk vooral op ritme (meestal aangegeven door een trommel) en is de muziek niet gebonden aan regels. De westerse muziek is vooral een samenspel van melodie en harmonie, waar heel wat regels gelden. De westerse muziek gebruikt bijvoorbeeld vierkwartsmaten terwijl de Afrikaanse muziek dat niet doet. Bij de Afrikaanse muziek hoor je vaak een voorzanger en een koor dat de zinnen herhaalt (dat koor kan ook het publiek zijn) waardoor het een vorm van communiceren wordt.

Noord-Ghana en de kuststreken

De traditionele muziek uit Ghana kan grofweg verdeeld worden in muziek uit Noord-Ghana en muziek uit het vruchtbare zuiden aan de kust. Uit het noorden klinken melodieuze klanken van snaarinstrumenten terwijl men in het zuiden de muziek vaak baseert op complexe patronen gespeeld door trommels en klokken. In het zuiden associeert men muziek vaak met sociale functies.

Highlife

Een van de belangrijkste muziekgenres in West-Afrika is highlife, ontstaan in Ghana als dansmuziek aan het eind van de 18e eeuw. In de jaren twintig en dertig werd highlife in heel Ghana populair en werden er vele 78-toeren platen op de markt gebracht. De muziek is een vermenging van Afrikaanse ritmes met Amerikaanse brassbandmuziek, meegebracht door West-Indische soldaten. Ook in de nabijgelegen landen Nigeria en Sierra Leone groeide highlife uit tot de meest populaire muziekstijl. Na de Tweede Wereldoorlog groeide de Amerikaanse invloed en hoorde je steeds vaker swing en jazz terugkomen in de Highlife-muziek. In de roerige periode van de jaren zestig verlieten veel muzikanten het land en verhuisden, o.a. naar Nederland.

Hip-life

In de jaren '90 van de vorige eeuw ontdekt een nieuwe generatie muzikanten het zogenaamde hip-life, dit is een soort Afrikaase hip-hop gesteund door de elementen van het traditionele highlife. Grondlegger van deze muziekstijl is Reggie Rockstone, een Ghanese muzikant die in de Verenigde Staten heeft gewoond. In 2009 heeft de Ghanese filmmaker Mantse Aryeequaye een documentaire (Rhythm Rising) gemaakt die gericht is op de politieke geschiedenis van de hip-life beweging, een aanrader als je geïnteresseerd bent in het verhaal achter de muziek uit Ghana.

Bekende Ghanese artiesten

In Nederland zijn we niet heel erg bekend met de Ghanese muziek terwijl er veel verschillende topartiesten uit het land komen. Het meest bekend is waarschijnlijk Kofi Ayivor, ex-congaspeler van Afro-rockband Osibisa. Hij woont sinds het begin van de jaren '80 in Nederland. Andere bekende artiesten zijn Tic Tac, Akyeame, Reggie Rockstone, Obrafour, Lord Kenya en Kwaw Kese. Zij zijn van de Hip-Life generatie. Orkest Akwaaba en zanger/gitarist Sloopy Mike Gymfie brengen beide highlife. Zangeres en danseres Rebecca Atanga mixt diverse muziekstijlen en zanger Smilin Osei speelt hedendaagse Afrikaanse muziek op authentieke instrumenten.