De oorspronkelijke bevolking van Zimbabwe

Dat de normen en waarden in Zimbabwe anders zijn dan in Nederland kan iedereen zich waarschijnlijk wel voorstellen. De hutjes, armoede en andere 'groeten-uit-de-rimboe-taferelen' doen de verschillende volksstammen echter niet altijd eer aan. Wie waren de oorspronkelijke bewoners van Zimbabwe? Wat weten we nu nog over de San, de Shona en de Ndebele?

Heb je weinig kennis van Zimbabwe? Of heb je geen zin om vele uren te zoeken naar je vakantie? En wil je graag onbezorgd op vakantie? Laat je dan gratis adviseren door een reisexpert. We geven je graag een reisadvies op maat waarin we jouw wensen vertalen naar een passende vakantie!
gratis reisadvies

De San

De oorspronkelijke bewoners van Zimbabwe, Botswana en Namibië zijn de San, die ook wel Bosjesmannen genoemd worden. Zij leefden van het jagen en van het verzamelen van vruchten. Ze maakten gereedschap van botten of steen en woonden in rotsholen. Er is bewijs gevonden voor het feit dat deze Bosjesmannen al vuur gebruikten, maar het is niet duidelijk hoe zij precies aan dit vuur gekomen zijn. Deze oorspronkelijke bewoners van Zimbabwe lieten hun sporen voor ons achter in de vorm van rotsschilderingen en inscripties in de holen. De oudste zijn 25.000 jaar geleden gemaakt. De bekendste rotsschildering uit Zimbabwe is die van Matobo. Door verschillende volksverhuizingen kwamen de San terecht in de Kalahari. Samen met de Khoi-Khoi werden zij als volk afgekort tot Khoisan.

Vanaf de negende eeuw trokken verschillende volkeren zuidelijk Afrika binnen vanuit Centraal en Oost-Afrika. Zij behoorden tot dezelfde taalgroep: het Bantoe. Zij waren technologisch meer ontwikkeld dan de Khoisan en ook waren ze langer en donkerder. De Shona waren het eerste Bantoevolk dat zuidwaarts migreerde en zich vestigden tussen de Zambezi en de Limpopo.

Tegenwoordig behoort de zwarte bevolking van Zimbabwe tot twee Bantoetalige groepen: 77% Shona en 17% Ndebele. Daarnaast bestaan er een aantal kleine bevolkingsgroepen zoals de Sotho, Sena, Venda en Tonka.

De Shona

In de traditionele Shona samenleving was iedereen gelijkwaardig en de stamhoofden beschikten over betrekkelijk weinig macht. Het Shona-volk verbouwde verschillende soorten groente, gierst en later ook rijst, aardnoten en mais. Samen met de jacht zorgde dit al voor gevarieerde maaltijden. Shona is een verzamelnaam voor verschillende volken die een taal en cultuur delen, maar toch redelijk los van elkaar leefden. Zo ontwikkelden de verschillende volken elk hun eigen specialiteit, bijvoorbeeld het smeden van ijzer of het winnen van zout uit waterbronnen of telen van tabak. Deze goederen konden geruild worden tegen voedsel of vee, waardoor er handel ontstond. Zowel akkerbouw als veehouderij vormden de basis voor het ontstaan van de stad Great Zimbabwe in de twaalfde eeuw. Het verhaal gaat dat de eerste blanke ontdekkingsreizigers die deze stad zagen niet konden geloven dat dit indrukwekkende bouwwerk een creatie was van zwarte Afrikanen. Tijdens de heerschappij vanuit Great Zimbabwe liepen er verschillende handelsroutes langs de stad. Zo gingen de Zimbabwanen handel drijven met Arabieren en later ook met de Portugezen. Na het verval van Great Zimbabwe zijn er verschillende overheersers geweest die het land hebben geregeerd.

De meerderheid van de Zimbabwanen behoort nog steeds tot het Shona-volk. Oorspronkelijk komen zij vooral uit het noorden en oosten van het land. Vraag gratis een offerte aan

De Ndebele

De Ndebele waren een goed georganiseerd volk en kwamen voornamelijk uit het zuiden van Zimbabwe. Bovenaan stond de koning die eerst een krijger was geweest. Als opperrechter had hij belangrijke rituele functies. De rest van de bevolking werd verder opgedeeld in een kastensysteem. Pure Ndebele vormden de hoogste kasten, dit waren de afstammelingen van iedereen die met Mzilikazi uit Natal was gekomen. Zij hielden zich vooral bezig met het voeren van oorlog en de jacht. Een niveau lager vond je de Enhla, de middenkasten. Deze kasten bestonden uit mensen van wie de voorouders tot de Tswana en de Sotho behoorden. De laagste kasten bestonden uit de Kalanga die eerst bij de Shona hoorden. Vandaag de dag heeft het kastensysteem zijn betekenis verloren.

Overeenkomsten

Ondanks de verschillen tussen de stammen bestaan er ook overeenkomsten, zoals bijvoorbeeld in de kleding, economie en gebruiken. Alle stammen doen aan veeteelt en landbouw en de kernpunten uit hun religieuze denk- en leefwereld zijn overal gelijk. Binnen elke stam is het huwelijk puur een contract tussen twee families. Er wordt ook altijd een bruidsprijs bij het huwelijk gegeven. Vroeger werd deze prijs betaald door de familie van de man, in de vorm van vee. Vandaag de dag is het vee ingeruild voor geld. Het is wel nog steeds zo dat de prijs teruggegeven moet worden wanneer het huwelijk door toedoen van de vrouw misloopt. Is het de schuld van de man, dan mag zij de bruidsprijs houden. Zowel de man als de vrouw zit dus niet op een echtscheiding te wachten en zal zich goed gedragen.

Binnen vrijwel alle stammen heeft de vrouw weinig aanzien. Theoretisch mag de man meerdere vrouwen hebben, maar in de praktijk wordt hier niet zo vaak gebruik van gemaakt. Dit komt waarschijnlijk doordat de meeste mannen dit niet kunnen betalen.